Vormingsschool yoga

Tijdens deze stages, die door Claude werden gegeven, werd ik getroffen door de bijzondere kwaliteit van zijn onderricht en dit zowel op praktisch als op theoretisch vlak. Elke dag werd er drie maal een uur geoefend aan de hand van oefenschema’s waarvan sommige door Claude waren opgesteld en andere door de deelnemers zelf, bijna allemaal leerlingen in opleiding in de school van Claude. Wat mij bijzonder trof was het feit dat alle leerlingen een heel verhaal konden vertellen over het hoe en het waarom van elke oefening uit hun oefenschema en over de bedoeling ervan. Hun oefenschema’s waren doelgericht en gemotiveerd en dat was iets totaal nieuws voor mij. Bovendien viel mij op dat zij op een heel grondige wijze de Yoga Sutra’s van Patanjali bestudeerden en dat ook hun ganse yogapraktijk daarop gebaseerd was. Redenen genoeg om de volledige lerarenopleiding in deze school te gaan volgen, alhoewel ik al gediplomeerd was en al ruim tien jaar les gaf.

De opleiding in het E.T.Y. (Étude et Transmission de Yoga : Studie en Overdracht van Yoga) voldeed ruim aan al mijn verwachtingen. Ik ontdekte een yoga, in functie en ten dienste van de beoefenaar, waarin alle middelen van yoga gebruikt werden als middelen om een bepaalde doelstelling van de beoefenaar te bereiken, rekening houdend met zijn mogelijkheden en zijn beperkingen. Deze benadering van Yoga werd Viniyoga genoemd, de “juiste toepassing” van Yoga, waarin de beoefenaar centraal staat, die begint waar de beoefenaar is en die hem toelaat om na verloop van tijd een toestand te bereiken die door hem gewenst wordt maar die nu nog niet mogelijk is.

Zo heeft een asana in Viniyoga een vorm en een functie en is de functie belangrijker dan de vorm. Men past dan ook vaak de vorm ervan aan om de functie te optimaliseren.

Een ander sterk punt van de opleiding was de grondigheid waarmee de Yoga Sutra’s bestudeerd werden en wel op zulke wijze dat hun toepassing in het dagelijks leven duidelijk werd.

Ook de praktijk van het lesgeven en het maken van lessen kwamen heel sterk aan bod, zodat de deelnemers al vrij vlug in staat waren om zelf les te gaan geven, lang vóór het einde van de opleiding.

Het is een benadering die bij uitstek geschikt is voor het geven van individueel onderricht in yoga en de leerlingen worden daar ook goed op voorbereid. Hierbij baseert men zich vooral op de principes die hieromtrent in de Yoga Rahasya worden uiteengezet. In de Krishnamacharya Mandiram in Chennai (Madras), vanwaar deze yogabenadering afkomstig is, wordt trouwens hoofdzakelijk individueel (en therapeutisch) yoga les gegeven.

Een opleiding van dit gehalte moest toch ook voor de Nederlandstaligen toegankelijk zijn en dat is de voornaamste reden waarom ik in 2000 besloot om in de schoot van het E.T.Y. deze opleiding samen met Claude in het Nederlands te geven.

In oktober 2021 start er een nieuwe opleiding, waarvoor er tot eind augustus 2021 kan ingeschreven worden. Het aantal plaatsen is beperkt.

In het eerst jaar worden de grondvesten van yoga als leerstelling (darshana) onderwezen en ook de grondvesten van de techniek. Tegen het einde van het schooljaar worden de principes aangeleerd om doelgerichte en verantwoorde oefenschema’s op te stellen en dit wordt verder uitgewerkt in de zomerstage na het eerste jaar. Van dan af zijn de leerlingen in staat om zelf hun oefenschema’s te maken.

Gedurende elk van de zes weekends zijn er vier uren praktijk, waarin de leerlingen al gauw zelf les gaan geven. Zo krijgen ze vrij vlug al doende de didactische aspecten van het lesgeven onder de knie, dank zij de commentaar die ze van hun collega’s en van de leraar omtrent hun manier van lesgeven krijgen.

Vanaf het tweede jaar begint de grondige studie van de Yoga Sutra’s en de gedetailleerde studie van de 50 belangrijkste asana’s die in de basisopleiding bestudeerd worden. Deze asana’s werden door Desikachar en zijn voornaamste leerlingen, waaronder Claude Maréchal, gekozen. In de basisopleiding beperkt de studie van de Sutra’s zich tot de eerste twee hoofdstukken. De andere hoofdstukken en de meer risico dragende asana’s worden in een facultatieve nascholing bestudeerd die over drie jaar loopt.

Flor Stickens